İlk iki günü iş yoğunluğu nedeniyle istediğim kadar yoğun izleyemedim ancak gözüme hızlıca çarpan ve önemsediğim konuşmaları / olayları / eylemleri paylaşmak istedim.
İlki Pasifik ada ülkesi Samoa’lı genç iklim aktivisti Brianna Fruean‘ın beni çarpan şu sözlerinin de yer aldığı konuşması: “Pasifik ülkelerinin gençleri, iklim isyanının en önünde yürüdü. Biz boğulmuyoruz, mücadele ediyoruz“. Brianna’nın konuşmasını burada (İngilizce) dinleyebilirsiniz.
Beni çarpan ikinci konuşma ise genç Māori iklim aktivisti India Logan-Riley‘in konuşması oldu. “Bizim hikayemizi dinleyin, [yerli] bilgimizi onurlandırın, hizaya girin ya da yoldan çekilin” dedi. India’nın konuşmasını burada dinleyebilirsiniz.
Yakalayabildiğim bir diğer konuşma ise pek kıymetli David Attenborough‘dan. Kendisinin çok uzun süreli hayranıyım, bilen bilir. Onun mini belgesel eşliğindeki konuşmasını burada (İngilizce) dinleyebilirsiniz. Umarım biri Türkçe altyazılı da paylaşır.
Bugünün çarpıcı karelerinden biri de bu aşağıdaki kare oldu. COP 26 konferansına giriş kuyruğundaki delegelerin hemen yanıbaşındaki binada bu genç aktivist “Gezegenimizi Kurtarın” yazılı bir pankart tutuyor. Ara ara açıp baktım ve çok da merak ettim; acaba ne düşünüyor, oradan konferansı nasıl görüyor?
“Yine mi” dediğim en utanç verici, en kabul edilemez olay ise Uganda’lı genç iklim aktivisti Vanessa Nakate‘nin Ocak 2020’den sonra COP 26’da da basına servis edilen bir fotoğraftan kesilmesi oldu. Bu duruma en yüksek sesi çıkaran da genç iklim aktivistleriydi. Ayrımcılığa karşı olmak sözle olmuyor. “-mış gibi” yapanlar önünde sonunda kendini gösteriyor.
COP 26’nın utanç verici, kabul edilemez olaylarından bir diğeri de İsrail Enerji Bakanı Karine Elharrar’ın konferansın olduğu alan tekerlekli sandalye erişimine uygun olmadığı için Pazartesi günü yapılan görüşmelere katılamamasıydı. 2 saat bekletilmiş kapıda ve sonra konferans alanına 80 km uzaklıktaki oteline dönmek zorunda kalmış.
Utanılacak olaylar çok, İngiltere’de konaklama fiyatlarının uçmuş olması, iklim krizi tartışmaya gelen liderlerin özel jetlerle ulaşım tercih etmesi, iklim krizinden en çok etkilenen ülke ve toplulukların görece daha az katılabilmesi…
Tüm bunlar olurken genç iklim aktivisti Greta Thunberg de COP 26 benzeri konferanslardan ancak “dışarıda” ve kalabalık olabilenden baskı gelirse bir sonuç alınabileceğini belirterek “zaman doluyor” ve “birlikte güçlüyüz” dedi. Glasgow’da bulunan Kelvingrove Parkı’nda yerel saatle 11.00’da iklim grevine ve 11.30’da iklim yürüyüşüne davet etti herkesi. Ben de Türkiye’de bu greve katılacağım ve bu yazımı okuyan herkesi bulunduğu yerde bu grevi yapmaya davet ediyorum.
Dört genç iklim aktivisti (Greta Thunberg, Vanessa Nakate, Dominika Lasota, and Mitzi Tan) COP 26 başlamadan önce de önemli bir kampanya başlattılar. İmzalamadıysanız hadi hemen burada imzalayın.
Önemli -ama benim için özellikle Türkiye bakımından hiç inandırıcı olmayan- bir gelişme de Türkiye dahil 124 ülkenin 2030’a kadar ormansızlaşmayı durdurma taahhüdünde bulunması oldu. Ormansızlaşma hedefi için 19,2 milyar dolar kamu ve özel sektör finansmanı da sağlandı. İnanmıyorum çünkü orman kesimi inanılmaz arttı ülkemizde.
Bununla birlikte Türkiye Paris İklim Anlaşması’nı onayladı ve 2053 için net sıfır karbon hedefini açıkladı. Net sıfır karbon hedefi tartışmalı, ancak bu başka bir yazının konusu. Türkiye’nin onayından sonra hızla yapması gerekenleri ise 350.org Türkiye burada açıklıyor. Ayrıca T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın adı değişti ve T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı oldu. Bu mesele de ayrıca bir yazı konusu olmayı hak ediyor.
Son notum da Çin, Brezilya, Güney Afrika, Meksika, Rusya’nın liderlerinin COP 26’y katılmaması. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da gitti ama “güvenlik eksikliği” olduğunu belirterek katılmadan döndü.
Dipnot 1: Umarım biri siyasi partilerin COP26’yı nasıl ele aldıklarını izliyordur. Bizlerle de paylaşırsa dev hizmet olur doğrusu.
Dipnot 2: Anladığım kadarıyla İngiltere organizasyon becerisinde sınıfta kaldı. İçeri girişler, çıkışlar hep sorun olmuş gibi görünüyor.
Bu bir yazı dizisi. İlk yazım 26. Taraflar Konferansı (COP 26) yarın başlıyor!, ikinci yazım ( bu yazı) COP 26’da ilk iki gün, üçüncü yazım COP26 ve İklim Değişikliği Eğitimi alanındaki gelişmeler, dördüncü yazım 5 Kasım’da COP26’da ne oldu?, beşinci yazım da COP26’da Eğitim ve Çevre Bakanları Zirvesi Sonuçları.